Бұқаралық ақпарат құралдарының халықтың саяси санасына әсер ету дәрежесін талдау: қалаулар мен сенім (аймақтық аспект)

Аңдатпа

Мақалада Павлодар облысы тұрғындарының саяси санасына бұқаралық ақпарат құралдарының ықпал ету дәрежесі қарастырылған. Авторлар кез-келген заманауи саяси жүйеде БАҚ бірқатар маңызды функцияларды атқаратынын атап өтті: ақпараттық, идеологиялық, тәрбиелік, интеграциялық, білім, сын, бақылау, саяси субъектілерді құру және интеграциялау, жұмылдыру, және ең маңыздысы ықпал ету, басқару және манипуляция жасау. Бұқаралық ақпарат құралдарының саяси әсері адамның санасына, ақыл-ойына және сезімдеріне әсер ету арқылы жүзеге асырылады.

Барлық демократиялық мемлекеттерде (соның ішінде Қазақстан Республикасында) логика заңдарына сәйкес құрылған ақпарат пен дәлелдер көмегімен адамдарды сендіруге арналған бұқаралық коммуникацияның ұтымды үлгісі басым. Бұл модель қоғамның менталитетінің және саяси мәдениетінің басым түріне сәйкес келеді. Ол аудиторияның назары мен сенімі үшін күресте әртүрлі бұқаралық ақпарат құралдарының бәсекелестігін болжайды.

Мұндай мемлекеттерде бұқаралық ақпарат құралдарын нәсілдік, ұлттық, таптық және діни өшпенділік пен араздықты қоздыру үшін пайдалануға де-юре тыйым салынады. Алайда, мұнда да әртүрлі саяси күштер өздерінің идеялары мен құндылықтарын насихаттау үшін эмоционалды әсер ету әдістерін кеңінен алмастырады. Осы себепті мақала негізінен бұқаралық ақпарат құралдарының әртүрлі саяси мақсаттарға қызмет ету қабілетіне бағытталған: ақпараттық ағындарды басқару, саяси шешімдерді нығайту, саяси PR, ақпараттық лоббизм. Авторлар қазіргі заманғы ақпараттық технологиялар мен виртуалды ақпараттық кеңістіктің қоғамдық пікір мен саяси процестерге әсерін түсіне отырып, билік өкілдері азаматтармен виртуалды байланысты сәтті қолданады деген қорытынды жасайды.

Павлодар облысының «Ақпарат және қоғамдық даму басқармасы» тапсырысы бойынша, авторлар және КЕАҚ «Торайғыров университетінің» зерттеу тобы жүргізген «Павлодар облысындағы бұқаралық ақпарат құралдарының ықпал ету дәрежесін зерттеу» атты әлеуметтік сауалнаманың кейбір нәтижелері мақаланы дайындауда пайдаланды.