Қауіпсіздікзерттеулеріндегіжаңапарадигманыңдамуы

Аңдатпа

Жаһандық әлем қауіпсіздікке төнген жаңа қауіптер мен сын-қатерлерге тап болды. Бұлтиісті жауап қайтару шараларын әзірлеуді қажет етті. Жаһандану әр түрлі салаларда өсіп келе жатқанөзаратәуелділікті және әртүрлі үдерістерді әмбебаптандыруды тудырады. Бұл трансформация халықа-ралық бейбітшілік пен қауіпсіздікті қамтамасыз етуді қиындатып, халықаралық қауіпсіздіктің теори-ялық негіздерін қайта қарау қажеттілігін туғызды. Жаңа әсер ету факторларының пайда болуы жәнехалықаралық қатынастар ортасыныңөзгеруі қауіпсіздік мәселелерін теорияландырудағы өзгерістергеәкелді.Бұрын қауіпсіздік неореализм және неолиберализм тұрғысынан қарастырылды. Мемлекет басымдыболып қарастырылған. Бір жағынан, жаһанданудың салдары жаңа қауіпсіздік парадигмасының қалып-тасуына әкелді. Қауіпсіздік туралы түсінік кеңейіп, жаһандық деңгейге ауысты. Жаңа мүдделі тараптармен бағыттар ағымдағы теорияларды талдаудың негізгі бағыты болып табылды. Алайда, сонымен бірге,пандемия адамдарды қорғау және экономикалық шығындардың өтелуіне кепілдік беру үшін тек мем-лекеттер ғана тиімді шаралар қабылдай алатынын көрсетті. Оның үстіне, әлемде геосаяси бәсекелестіккүшейіп,кейде агрессивті түрдеөтіпжатқанынеске салған жөн.Күрделеніп жатқан контексте зерттеушілер қауіпсіздіктің жаңа парадигмасын ұсыну және жаңатәсілдерді әзірлеу үшін көбірек факторларды ескеруі керек. Олар көптеген салалар мен деңгейлердіқамтитынтұтасжәнежан-жақтыкөзқарасқалыптастыруғаұмтылады.