Түркістан әдебиеті және оның өкілдері
Қаралымдар: 34 / PDF жүктеулері: 19
Кілт сөздер:
«Тұтас Түркістан», түркі халықтарының бірлігі, отаршылдыққа қарсы күрес, түркітану, ортақ тіл, дүниетанымдық құндылықтар, жәдитшілдік, түрікшілдік.Аңдатпа
Осы уақытқа дейін «Тұтас Түркістан» тақырыбы қазақ әдебиеттануында тек әдеби аспектіде қатысты шығармаларға шолу жасалғаны болмаса, түркітану ғылымында арнайы зерттеу нысаны болған емес. Сондықтан аталмыш проблеманы түркітану ғылымы аясында кешенді түрде зерттеу түркілік дүниетаным, ұлттық идеология саласында жаңаша теориялық көзқарастарды жасауға, сондай-ақ іргелес гуманитарлық ғылымдарды дамытуға мүмкіндіктер береді. «Тұтас Түркістан» идеясы тек әдеби шығармаларға ғана арқау болып қоймай, түркі дүниесінің отаршылдыққа қарсы саяси, қоғамдық, әлеуметтік барлық сипаттағы күресінде басшылыққа алынды. Сондықтан да тақырыпты зерттеу жалпы рухани дамудың ішкі байланысы мен табиғи өзара сіңісуді кешенді пәнаралық талдауды қажет етеді. Атап айтқанда, қазақ ұлт-азаттық қозғалысының мұрасын сан алуан және ортақ заңдылықтары бар дүниежүзілік отаршылдыққа қарсы әдебиет аясында зерттеу де ғылыми назардан тыс қалып келеді. Ал барлық туыс түркі халықтарын отаршылдыққа қарсы жұмылдырған идеологияны әдеби, тарихи және тілдік аспекті тұтас қарастыру - ХХІ ғасырдағы ұлттық сана туралы ғылымның сұранысына сай деп білеміз. Сондай-ақ идеялық-шығармашылық, тарихи және тілдік қатпарларды талдау қазіргі түркітану ғылымының теориялық негізін жаңалауда, сонымен қатар қоғамның зияткерлік санасын жаңғыртуда зор көкжиектер ашады және іргелі әрі қолданбалы маңызға ие болады. Бұл бағыттағы зерттеулер ұлттық сананы жаңғыртуда, рухани байланыстарды, мәдениеттер сұхбатын ілгерілетуде үлкен маңызға ие.
