Дешті-Қыпшақ тайпалары этнонимдеріндегі тотемдік көріністер
Қаралымдар: 38 / PDF жүктеулері: 45
Кілт сөздер:
тотемдік компонент, этноним, зооморфтық бейне, сәукеле.Аңдатпа
Мақалада Дешті-Қыпшақ даласының этнонимдерін (алтыноба, сарыоба, арсланоба, айопа,
кытайоба, йетыоба (итоба), ченегрепа, кючоба, колобичи, токсоба, урусоба, берендечи, уличи, торки)
зерттеуге арналады. Ұлы далада: қыпшақтар, половецтер, кумандар деген әртүрлі атпен белгілі болған
тайпалық құрылым болған. Тотемдік компоненті бар кейбір қыпшақ этнонимдерінің қалай қалыптасқанын анықтау үшін компаративистика мен герменевтикалық әдіс, семантикалық талдау және салыстырмалы тарихи әдіс пен синергетиканың кейбір әдістері қолданылады. Алғашқы дәуірдегі көшпенділердің
ең көне мифологиясын көрсететін этнонимдердің тотемдік компоненттерінің семантикасы ашылып,
олардың рефлекстері мен рудименттері айқындалады. Сонымен қатар, қыпшақ халықтарының кейбір
киімдеріндегі өрнектер мен ою-өрнектерде басылған кейбір белгілер талданады. Қыпшақтардың зооморфтық бейнелері талданып, бұл бейнелердің басқа этностардың ұқсас бейнелерімен пара-пар екендігі
айқындалды. Сонымен бірге Еуразия халықтарының жалпы адамзаттық мәдениетінің бір бөлігі екені
айқындалады.
