Шаманизм мәдени және діни феномен ретінде: түркі және қытай халықтарындағы дәстүрлер және әлеуметтік рөлі

Аңдатпа

Бұл мақала шаманизмді әртүрлі халықтардың рухани және мәдени дәстүрлерінің маңызды құрамдас бөлігі ретінде зерттеуге арналады, оның ішінде түркі және сібір этностарына ерекше назар аударылады. Шаманизм діндік тәжірибенің бір түрі ретінде рухтармен және сыртқы күштермен байланысқа негізделген, сондай-ақ адамның әлемі мен рухтар әлемі арасындағы делдал ретінде шаманның рөліне негізделген бірегей сенімдер мен ғұрыптар жүйесін білдіреді. Мақалада әртүрлі халықтардағы шамандық тәжірибелердің жалпы белгілері, соның ішінде олардың салт-жоралары және бақсының қоғамдағы әлеуметтік рөлі қарастырылады. Шаманизмнің түркі халықтары мен Сібір халықтарының діни көзқарастары мен әлеуметтік құрылымын қалыптастырудағы рөліне ерекше көңіл бөлінеді. 

Зерттеудің мақсаты шамандық дәстүрлер туралы бар білімді жүйелеу, олардың ортақ сипаттары мен ерекшеліктерін анықтау, сондай-ақ шаманизмнің түркі және қытай халықтарының рухани өмірі мен әлеуметтік ұйымдастырылуына әсерін талдау болып табылады. Зерттеу әдістемесі тарихи-талдау, салыстырмалы, этнографиялық, социологиялық және психологиялық тәсілдерді қамтиды. Мақалада шамандық тәжірибелердің эволюциясы және әлеуметтік және діни трансформациялар жағдайында өзгерістерді талдау нәтижелері ұсынылады. 

Жұмыстың нәтижелері шаманизмді мәдени және діни жүйелер контекстінде әрі қарай зерттеуге, сондай-ақ дәстүрлі қоғамдардағы шамандардың әлеуметтік және рухани рөлін түсінуге пайдалы болуы мүмкін. Мақала антропология, этнография және мәдениеттану салаларын дамытуға үлес қосып, шаманизмді әлемдік мәдени мұраның маңызды бөлігі ретінде кеңінен түсінуге мүмкіндік береді.